12 - Zuiver afstemmen

Een van de leerlingen speelt een toon, een tweede leerling speelt dezelfde toon, en stemt deze optimaal af op de eerste toon: geen zwevingen, even luid. Zo komen er steeds meer leerlingen bij, zonder dat de gemeenschappelijke klank gaat zweven. Je kunt ook een groepje van zes leerlingen voor de klas zetten, en er als leerkracht voorlangs lopen, waarbij steeds meer leerlingen de afgesproken toon gaan spelen. Of je wijst de leerlingen langs, iedereen gaat één voor één meespelen. De rest van de klas luistert en geeft feedback op wat ze horen aan onzuiverheden: wie moet iets hoger of lager?

Variatie 1: kies ook eens de hogere tonen van de fluit, die doorgaans klassikaal vrij schril klinken. Sommige leerlingen storen zich daar echt aan, of willen graag een koptelefoon op om het geluid wat te dempen. Stem ook deze hoge tonen met elkaar af, leer de leerlingen luisteren naar het invoegen van de klank, wat er nodig is om ook de hoge tonen aangenaam te laten klinken. Het vraagt om beheersing en luisteren.

Variatie 2: stem intervallen af in twee groepen, bijvoorbeeld een kwint, een octaaf of een terts. Zorg dat eerst de afzonderlijke tonen van de groepen onderling afgestemd zijn, daarna klinken de twee tonen tegelijk. Wanneer is het interval echt rein? Het kan makkelijker zijn om de groepjes klein te houden, de reinheid van het interval is dan sneller te bereiken. Vraag aan de leerlingen: waaraan kan je horen of een samenklank zuiver is? Antwoord: als er geen zwevingen meer zijn, als de klank rustig en intens is.